niedziela, 16 sierpnia 2015

Symbole trójdźwięków (1)

W muzyce jazzowej i rozrywkowej stosuje się szereg symboli oznaczających budowę harmoniczną trójdźwięków jako akordów:

1. Samodzielnie występująca duża litera oznacza trójdźwięk majorowy (durowy) i jednocześnie najniższy dźwięk czyli podstawę tego akordu.

<img alt="Trójdźwięk durowy" src="trójdźwięk-durowy.jpg" />
Wszystkie podwyższenia lub obniżenia dźwięków oznacza się odpowiednimi znakami chromatycznymi (krzyżykiem lub bemolem) w bezpośrednim sąsiedztwie dużej litery.

2. Trójdźwięki minorowe (molowe) i jednocześnie ich podstawę oznacza się dużą literą, wraz z bezpośrednio następującą po niej małą literą "m".

<img alt="Trójdźwięk molowy" src="trójdźwięk-molowy.jpg" />

3. Kolejne trójdźwięki oprócz durowych i molowych to trójdźwięki zawieszone w których tercja zastąpiona jest sekundą lub kwartą. Skrót "sus" od angielskiego suspended oznacza - zawieszony.

<img alt="Trójdźwięk zawieszony" src="trójdźwięk-zawieszony.jpg" />

Kolejne symbole trójdźwięków zostaną omówione w jednym z następnych wpisów.

INNE WPISY NA TEMAT TRÓJDŹWIĘKÓW I AKORDÓW

środa, 12 sierpnia 2015

Koncert fortepianowy Czajkowskiego

I Koncert fortepianowy b-moll, op.23 powstał w 1875 roku, w okresie kiedy kompozytor szczególnie intensywnie interesował się zagadnieniami techniki pianistycznej i komponował szereg utworów na fortepian.



Koncert b-moll, który należy do najwybitniejszych dzieł tego rodzaju, przyćmiewa on dwa pozostałe koncerty fortepianowe Czajkowskiego - G-dur i Es-dur. Utwór ma wybitnie symfoniczny charakter i stawia wykonawcy najwyższe wymagania techniczne. Właściwa Czajkowskiemu przejrzystość formy, melodyka tematów i rytmiczna ekspresyjność, występują w tym dziele w całej okazałości.

Koncert rozpoczyna się patetycznym wstępem - Allegro, gdzie fortepian wybija się z melodyjnego tła orkiestry potężnymi akordami i techniką oktawową.
I część - Allegro con spirito opiera się na dwóch kontrastujących tematach. Pierwszy, żywy i niespokojny nawiązuje w rytmie i melodii do ludowych motywów ukraińskich, Drugi czaruje romantycznym liryzmem, tak znamiennym dla twórczości Czajkowskiego. W mistrzowski sposób przetwarza kompozytor oba tematy, wplatając również melodie poboczne.
Część środkowa - Andante semplice posiada formę trzyczęściowej pieśni (ABA). Fortepian współzawodniczy tu ze śpiewną melodią instrumentów dętych drewnianych, występując również w roli kunsztownego akompaniamentu. 
Finał - Allegro con uoco przewyższa jeszcze poprzednie części pianistycznym temperamentem. Taneczne melodie z charakterystycznymi akcentami posiadają rosyjskie, ludowe korzenie. Jedna z takich melodii, przed błyskotliwym zakończeniem, urasta do roli radosnego, majestatycznego hymnu. 

Początkowo koncert b-moll zadedykowany był Mikołajowi Rubinsteinowi, ale po jego krytycznych uwagach na temat dzieła, Czajkowski oddając rękopis do druku, zmienił dedykację na dla Hansa von Bulow. Właśnie ten niemiecki dyrygent i pianista, w trakcie podróży koncertowej po Ameryce, po raz pierwszy wykonał publicznie Koncert b-moll Czajkowskiego w 1875 roku, w Bostonie. 

INNE WYBITNE KONCERTY FORTEPIANOWE