niedziela, 26 stycznia 2014

Frazowanie

Jednym z najczęściej występujących elementów pisma nutowego są charakterystyczne łuki - znaki frazowania - które służą do podziału melodii na mniejsze, spójne, płynnie wykonywane fragmenty zwane frazami. Zarówno w muzyce klasycznej jak i rozrywkowej nuty większości utworów, poza tymi zupełnie najprostszymi, pokryte są dziesiątkami tych oznaczeń:

<img alt="Frazowanie" src="frazowanie.jpg" />

Najważniejszą cechą fraz jest ich nieprzerwany charakter. Oznacza to, że należy je grać bardzo płynnie, przytrzymując każdy dźwięk dokładnie do momentu wciśnięcia kolejnego - bez najmniejszej przerwy.
Znaki frazowania mogą pojawiać się zarówno w partii prawej, jak i lewej ręki lecz częściej widuje się je nad pojedynczymi nutami niż nad akordami. 
Grając poszczególne frazy utworu wyobraź sobie, że śpiewasz każdą z tych melodii i staraj się brać "wdech" tylko między nimi.

WPISY O PODOBNEJ TEMATYCE
 Arpeggia   Glissanda   Tryle 

wtorek, 21 stycznia 2014

Glenn Gould

Dziwak, odszczepieniec, gość z innej planety… 
Uważał siebie za apostoła muzyki. Kanadyjski kompozytor i pianista Glenn Gould to z jednej strony ekscentryk, z drugiej wielki talent i geniusz. Pod jego wpływem do dziś pozostaje wielu współczesnych twórców.
<img alt="Glenn Gould" src="glenn-gould.jpg" />

Gould urodził się w 1932 roku w Toronto w muzykalnej rodzinie. Jego ojciec amatorsko grał na wiolonczeli, matka - na fortepianie. Oboje śpiewali. Dość wcześnie zrozumieli, że w ich synu również drzemie muzyczny potencjał. Z czasem lekcje gry przerodziły się w obsesję. Gould sportów nie uprawiał wcale, bo bał się o dłonie. Kiedy miał 12 lat, matka musiała siłą odciągać go od klawiatury i ograniczyła mu czas spędzony przy fortepianie do 4 godzin. 
Pierwszy koncert zagrał jako 13-latek. Nie na fortepianie, ale na organach. Krytycy z miejsca poznali się na jego umiejętnościach. Sukces był kwestią czasu. Popularność przyniosły Gouldowi interpretacje utworów Jana Sebastiana Bacha. Był jednym z pierwszych zachodnich pianistów, którzy koncertowali w ZSRR. Swoją debiutancką płytę nagrał w 1955 roku. Były to "Wariacje Goldbergowskie" Bacha. Dzieło to zarejestrował dwukrotnie, a oba nagrania bardzo znacznie różnią się od siebie.
Jak przejawiał się ekscentryzm Goulda? Lista jego nietypowych zachowań jest długa. Tak bardzo bał się przeziębić, że nawet w upalne dni nosił ciepłe ubrania i rękawiczki. Na fortepianie grał tylko siedząc na niskim krześle, które zbudował mu jego ojciec. Mebel wymuszał na nim charakterystyczną pozycję. Cierpiał na hipochondrię i lekomanię. Skrupulatnie spisywał ile godzin spał, co jadł.
Gould nie lubił być dotykany. Z czasem zaczął unikać bezpośrednich kontaktów z ludźmi. Dopuszczalnymi formami komunikacji były telefony i listy. Niektórzy lekarze podejrzewają, że pianista cierpiał na syndrom Aspergera. 
Podczas gry często zdarzało mu się podśpiewywać, czym doprowadzał do szewskiej pasji inżynierów dźwięków. Nie potrafili sobie poradzić z usunięciem głosu artysty z nagrań. Gould uwielbiał wyzwania i przeszkody. Kiedy jeszcze jako dziecko ćwiczył grę na instrumencie, do pokoju weszła gosposia z odkurzaczem. Spodobało mu się, że zupełnie siebie nie słyszy. W jego rozumieniu, w muzyce wcale nie chodziło o dźwięki, ale o ideę.
Z miłości do muzyki brała się jego troska o jej przyszłość. Często mówił o tym, jak era elektroniczna wpłynie na przyszłość branży. Twierdził na przykład, że koncerty są formą anachroniczną. Jego zdaniem, w nie tak odległej przyszłości ich funkcje przejmą „środki elektroniczne”. Przewidział, że ze względu na technologiczny postęp, każdy będzie w stanie grać, korzystając przy okazji z dorobku innych. Nie miał wtedy pojęcia, że mówi o didżejach i samplingu.
Miał 32 lata, kiedy przerwał swój występ w Los Angeles i powiedział, że „koncert jest martwy”. Był 10 kwietnia 1964 roku. Obiecał, że więcej na scenę nie wyjdzie i słowa dotrzymał. Skupił się natomiast na nagrywaniu płyt. Zarejestrował ponad 80 albumów. Zmarł niespodziewanie w 1982 roku na udar mózgu.

WPISY O PODOBNEJ TEMATYCE
 Regina Smendzianka 

sobota, 11 stycznia 2014

Arpeggia

Arpeggia to akordy rozłożone wykonywane bardzo szybkim, falującym ruchem dłoni. Oznacza się je na pięciolinii falującą kreską, która doskonale oddaje charakter tej techniki - szybkie zagranie akordu od najniższego do najwyższego dźwięku.

<img alt="Arpeggia" src="arpeggia.jpg" />

Ozdobnik ten w swym brzmieniu przywodzi na myśl dźwięk harfy i jest często spotykaną formą akompaniamentu. Efekt arpeggia słyszymy także w etiudzie Es-dur op.10 nr 11 Fryderyka Chopina zadedykowanej Lisztowi:

<img alt="Arpeggia" src="arpeggia.jpg" />

Umiejętność grania w ten sposób przydaje się zwłaszcza osobom o małych dłoniach mających problem z objęciem całego akordu palcami. Przy złożonych, rozbudowanych akordach arpeggia wymagają czasami użycia obu rąk.

WPISY O PODOBNEJ TEMATYCE
 Glissanda   Frazowanie   Tryle 

piątek, 10 stycznia 2014

Glissanda

Glissando polega na szybkim przesuwaniu palcem po klawiszach - zwykle tylko białych. 
Najczęściej nie notuje się kolejnych nut wchodzących w skład glissanda, tylko zapisuje się najniższy i najwyższy dźwięk, a następnie łączy je symbolem ukośnej falującej linii bądź oznacza skrótem Gliss.


<img alt="Glissanda" src="glissanda.jpg" />

Na tradycyjnej klawiaturze instrumentu klasycznego glissando zwykle wykonuje się paznokciem. W przypadku glissanda w górę odwracamy prawą dłoń i przeciągamy paznokieć środkowego palca po wybranych białych klawiszach. Do wykonania glissanda w dół używamy kciuka prawej dłoni lub środkowego palca lewej dłoni.
Należy uważać aby wykonując niewprawny ruch, w poprzek klawiszy, nie zrobić sobie krzywdy.

WPISY O PODOBNEJ TEMATYCE
 Arpeggia   Frazowanie   Tryle 

wtorek, 7 stycznia 2014

Tryle

Tryl polega na bardzo szybkim graniu na przemian dwóch sąsiednich dźwięków - tak szybkim, że dźwięki te niemal zlewają się w jeden. Czasami tryle notuje się za pomocą ciągu nut wypisanych zgodnie z metrum utworu ale najczęściej wybór szybkości oraz liczby powtórzeń pozostawia się wykonawcy. 



Skuteczne granie tryli wymaga wprawy. Jeśli palcowanie na to pozwala ozdobnik ten wykonujemy za pomocą palca wskazującego i środkowego. Niektórzy pianiści osiągają jednak lepsze brzmienie wykonując tryl kciukiem i jednym z pozostałych palców, albo bardziej angażując nadgarstek.

<img alt="Tryle" src="tryle.jpg" />

Ćwiczenie tryli najlepiej rozpoczynać powoli i dopiero przyśpieszać w miarę nabierania umiejętności.

WPISY O PODOBNEJ TEMATYCE
 Arpeggia   Frazowanie   Glissanda 

sobota, 4 stycznia 2014

Pentatonika

Pentatonika, jak wskazuje nazwa, składa się z pięciu dźwięków w obrębie oktawy.
W skład pentatoniki wchodzą: pryma, tercja mała, kwarta, kwinta i septyma mała.
Pentatonika jest skalą molową, ze względu na tercję małą, którą ma w swojej budowie.
W najprostszej tonacji a-moll mamy więc dźwięki: A, C, D, E, G.
Istnieje również pentatonika durowa a jej składowe to: pryma, sekunda wielka, tercja wielka, kwinta i seksta wielka. W tonacji C-dur są to dźwięki: C, D, E, G, H.
Skala bluesowa to pentatonika molowa wzbogacona o tryton, czyli kwartę zwiększoną (pryma, tercja mała, kwarta, tryton, kwinta, septyma mała). Można ją nazwać również heksatoniką, gdyż składa się ona już z sześciu dźwięków.
Podobnie jak pentatoniki, skala bluesowa może występować w formie durowej a składnikami jej będą: pryma, sekunda wielka, tercja mała, tercja wielka, kwinta i seksta wielka.


<img alt="Pentatonika" src="pentatonika.jpg" />

Pentatonika jest to najprostsza i najczęściej używana, a zarazem najbardziej uniwersalna skala, pasująca do niemal każdej harmonii. Stanowi ona substytut wielu skal i gam.
Zastosowanie pentatoniki i skali bluesowej jest bardzo szerokie niemal w każdym gatunku muzyki.

WPISY O PODOBNEJ TEMATYCE
 Nazwy oktaw   Nuty i klawisze   Rozpoznanie tonacji